Γράμματα που δε γράφτηκαν ποτέ της Έμμας Κ., 75 χρόνων

Κάπου - κάπου πηγαίνω μόνη βόλτα στο Μοναστηράκι με προορισμό ένα μικρό βιβλιοπωλείο. Έχει μεταχειρισμένα βιβλία και το καλό ότι δεν έρχεται κάποιος να σε "βοηθήσει" στο ψάξιμο.
Προσωπικά λατρεύω να χάνομαι ώρες σε τέτοιους κόσμους και αγοράζω βιβλία που θα με αγγίξει πρώτα απ' όλα ο τίτλος τους. Ένα από αυτά είναι και Τα Γράμματα Που Δε Γράφτηκαν Ποτέ της Κριστίνε Νέστλινγκερ . Αξίζει να τα ανακαλύψουν κι άλλοι εκτός από εμένα.


(Ι)

Αγαπημένοι μου απόγονοι,

Κάθε φορά που κάποιος μεγάλος στην ηλικία διάσημος άνθρωπος δίνει συνέντευξη, έρχεται αργά ή γρήγορα η στιγμή που ο δημοσιογράφος του κάνει την εξής ερώτηση: "Αν μπορούσατε να ξαναζήσετε την ζωή σας από την αρχή, θ' αλλάζατε τίποτα ή θα προτιμούσατε να τα ξαναζήσετε όλα, όπως ακριβώς και την πρώτη φορά;"
Και τις περισσότερες φορές οι γέροι και διάσημοι άνθρωποι απαντούν με όρθιο το κεφάλι τους ότι αν μπορούσαν να ξαναζήσουν την ζωή τους από την αρχή, ε, τότε θα ήθελαν να τα ξαναζήσουν όλα ακριβώς ίδια!
Εμένα φυσικά δεν με ρωτάει κανένας δημοσιογράφος, γιατί, παρόλο που είμαι γριά, δεν είμαι διάσημη.
Ωστόσο, σκέφτηκα αυτή την ερώτηση και την απάντηση που θα μπορούσα να δώσω: Λοιπόν, για να είμαι ειλικρινής, εγώ θ' άλλαζα ένα σωρό πράγματα, κι αν μπορούσα να ξαναζήσω την ζωή μου από την αρχή, θα προσπαθούσα τουλάχιστον ν' αποφύγω τα λάθη που έκανα την πρώτη φορά.
Προσπάθησα λοιπόν να βρω ποια είναι αυτά τα λάθη που έκανα στη ζωή μου.
Τα λάθη, είπα στον εαυτό μου, τα καταλαβαίνει κανείς από τις δυσάρεστες συνέπειες που έχουν! Ποια από τις πράξεις μου, λοιπόν, είχε δυσάρεστες συνέπειες για την ζωή μου;
Αγαπημένοι μου απόγονοι, δεν διστάζω να σας εξομολογηθώ ότι βρήκα ένα σωρό τέτοια λάθη. Και σας λέω, ότι αν μπορούσα να ξαναρχίσω από την αρχή, θα άλλαζα πολλά πράγματα στην ζωή μου.
Απ' έξω θ' άφηνα αυτή τη φορά τους πολέμους νούμερο ένα και δύο. Θ' άφηνα τον πληθωρισμό και την ανεργία και την γραφειοκρατία. Την παλινόρθωση μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο θα την σχεδίαζα εντελώς διαφορετικά και την ομάδα, όπου δούλευα την εποχή εκείνη, θα την καταργούσα τελείως. Θ' άλλαζα επίσης τους νόμους για τα ενοικιαστήρια και για τις συντάξεις... και...και... και...
Γελάτε, αγαπημένοι μου απόγονοι!Νομίζετε ότι δεν θα μπορούσα να τα κατορθώσω όλα αυτά! Κι έχετε σίγουρα δίκιο. Τότε όμως θα πρέπει να καταλήξω στο συμπέρασμα ότι σ' όλη μου τη ζωή δεν μπόρεσα έτσι κι αλλιώς να κατορθώσω κάτι "αποφασιστικό και ουσιώδες". Δεν έκανα ποτέ κάτι σημαντικό εγώ η ίδια.
Αντίθετα οι καταστάσεις με έκαναν ότι ήθελαν.
Όσο περισσότερο γερνάω, τόσο πιο πολύ καταλαβαίνω ότι στην πραγματικότητα δεν αποφάσισα εγώ για την ζωή μου. Τα περιθώρια που μου δίνονταν, ποτέ δεν ήταν πολύ μεγάλα. Όλα όσα επηρέασαν βαθιά την ζωή μου, τα έκαναν οι άλλοι. Χωρίς καν να με ρωτήσουν αν συμφωνώ, κι αν μ' αρέσει.
Κι αν επρόκειτο να ξαναζήσω τη ζωή μου από την αρχή, είμαι βέβαιη πως και πάλι δεν θα είχα την ευκαιρία να αλλάξω το παραμικρό, γιατί μόνο όποιοι έχουν "εξουσία στα χέρια τους" μπορούν να μιλούν για "αλλαγές". Κι εγώ δεν είχα ποτέ εξουσία.
Δεν εξουσίαζα άλλους ανθρώπους, δεν εξουσίαζα καν τη δική μου μοίρα. Κι εσείς, αγαπημένοι μου απόγονοι, δεν βρίσκεστε σε καλύτερη θέση από όσο

Η γιαγιά σας